«Sa dispersione iscolàstica est unu perìgulu mannu»
de Màuru Piredda
Sa professora de italianu, gregu e latinu Elena Manni de s’Asproni de Nùgoro Cajones de s’abandonu de sos giovanos sardos e inditos pro nche lu barigare
19 gennaio 2020
3 MINUTI DI LETTURA
NÙGORO. Intre sos datos istatìsticos chi nos nch’inchigionant a coa de sas classìficas, sa de s’istrutzione est una chistione chi nos devet pònnere a pensare a fundu pro su venidore de custa terra. S’abandonu iscolàsticu, a su chi nos narant sos datos in pessu essidos a campu, paret chi apat agatadu domo in Sardigna. Pro cumprèndere custa tendèntzia nd’amus faeddadu cun sa professora Elena Manni, dotzente de italianu, gregu e latinu in su litzeu nugoresu “Giorgio Asproni”.
Comente mai custu disacatu?
«In Sardigna tenimus progetatziones didàticas e programmatziones econòmicas pro agiuare sos pitzocos a torrare a iscola, pro los agiuare a b’abarrare a tales chi nche crompant a sa punna issoro. Ma b’amus finamentas pranos dae artu chi truncant sas ancas a sas autonomias iscolàsticas, mescamente in sas biddas de intro. Est aumentadu su pendolarismu conca a sas tzitades ma sos oràrios de sas lìnias e sa situatzione de sos trasportos no agiuant. Pensemus a sas ocasiones de recùperu: belle semper sunt a merie. Unu pitzocu non nche podet torrare a tardu a domo sua, die die in foras cun unu paninu ebbia in corpus. No est cosa profetosa su de chèrrere aplicare inoghe paràmetros chi andant bene in logos cun densidade de populatzione diferente, cun àtera orografia, cun mègius servìtzios».
Pro ite sa Sardigna non resesset a artziare sa conca?
«Cando faeddamus de dispersione iscolàstica cosa prus chi non difìtzile est. Chi nde faeddemus de una manera o de s’àtera, su perìgulu est de nch’intrare a intro de sas chistiones polìticas de calicunu. Non de èssere una chistione de importu, sa de sa dispersione paret terrinu de cuntierra a corfos de nùmeros e paràmetros intre regione sarda a un’ala e amministratziones locales e iscolàsticas a s’àtera».
Àteras cajones?
«In ue b’at abandonu b’at finamentas iscolas e istitutziones fartosas. Tocat a aprontare istrategias de megioru de s’oferta formativa chi su cunforment a sas esigèntzias mudadas de sas generatziones noas in contu de crèschida sotziale e culturale. Bi bolet un’iscola geniosa chi non movat petzi dae su mecanismu promòvidu-botzadu. Tocat a nde faeddare: cara a una mèngua de sos livellos culturales generales a rodeu, galu s’iscola punnat a sa “botzadura” comente aina pro nche los artziare. A bisu meu no est gasi. Custos pitzocos, mescamente sos prus isvantagiados a livellu econòmicu e sotziale, est capatze chi lassent sos istùdios in antis incrueschende unu cuntestu de disagualidades. Pro gasi, diat èssere mègius a tènnere prus pagos pitzocos in classe a tales chi b’apat una mègius oferta formativa favorende sas atitùdines».
Chi dipendat finamentas dae s’orientamentu?
«Sos pitzocos, a concruos de sas iscolas mèdias, no est semper chi sunt a tretu de agatare unu caminu issoro. A s’ispissu sos sèberos non movent dae motivatziones de oportunidades reales. Bortas medas andant a ue b’at “prus ambiente”, a ue s’istùdiat de mancu, a ue lis oferint “ricchi premi e cotillons”. E sas iscolas, a dolu mannu, in cherta de nche cròmpere a sos paràmetros detados dae sas lìnias de su dimensionamentu, adèguant sa promotzione issoro a custa narratzione. Deo la dia cungiare gasi: prus iscola e prus iscolas».
©RIPRODUTZIONE RISERVADA
Comente mai custu disacatu?
«In Sardigna tenimus progetatziones didàticas e programmatziones econòmicas pro agiuare sos pitzocos a torrare a iscola, pro los agiuare a b’abarrare a tales chi nche crompant a sa punna issoro. Ma b’amus finamentas pranos dae artu chi truncant sas ancas a sas autonomias iscolàsticas, mescamente in sas biddas de intro. Est aumentadu su pendolarismu conca a sas tzitades ma sos oràrios de sas lìnias e sa situatzione de sos trasportos no agiuant. Pensemus a sas ocasiones de recùperu: belle semper sunt a merie. Unu pitzocu non nche podet torrare a tardu a domo sua, die die in foras cun unu paninu ebbia in corpus. No est cosa profetosa su de chèrrere aplicare inoghe paràmetros chi andant bene in logos cun densidade de populatzione diferente, cun àtera orografia, cun mègius servìtzios».
Pro ite sa Sardigna non resesset a artziare sa conca?
«Cando faeddamus de dispersione iscolàstica cosa prus chi non difìtzile est. Chi nde faeddemus de una manera o de s’àtera, su perìgulu est de nch’intrare a intro de sas chistiones polìticas de calicunu. Non de èssere una chistione de importu, sa de sa dispersione paret terrinu de cuntierra a corfos de nùmeros e paràmetros intre regione sarda a un’ala e amministratziones locales e iscolàsticas a s’àtera».
Àteras cajones?
«In ue b’at abandonu b’at finamentas iscolas e istitutziones fartosas. Tocat a aprontare istrategias de megioru de s’oferta formativa chi su cunforment a sas esigèntzias mudadas de sas generatziones noas in contu de crèschida sotziale e culturale. Bi bolet un’iscola geniosa chi non movat petzi dae su mecanismu promòvidu-botzadu. Tocat a nde faeddare: cara a una mèngua de sos livellos culturales generales a rodeu, galu s’iscola punnat a sa “botzadura” comente aina pro nche los artziare. A bisu meu no est gasi. Custos pitzocos, mescamente sos prus isvantagiados a livellu econòmicu e sotziale, est capatze chi lassent sos istùdios in antis incrueschende unu cuntestu de disagualidades. Pro gasi, diat èssere mègius a tènnere prus pagos pitzocos in classe a tales chi b’apat una mègius oferta formativa favorende sas atitùdines».
Chi dipendat finamentas dae s’orientamentu?
«Sos pitzocos, a concruos de sas iscolas mèdias, no est semper chi sunt a tretu de agatare unu caminu issoro. A s’ispissu sos sèberos non movent dae motivatziones de oportunidades reales. Bortas medas andant a ue b’at “prus ambiente”, a ue s’istùdiat de mancu, a ue lis oferint “ricchi premi e cotillons”. E sas iscolas, a dolu mannu, in cherta de nche cròmpere a sos paràmetros detados dae sas lìnias de su dimensionamentu, adèguant sa promotzione issoro a custa narratzione. Deo la dia cungiare gasi: prus iscola e prus iscolas».
©RIPRODUTZIONE RISERVADA
