SALUDE
“Educapiamo” contra a su virus
Si est beru chi carchi lughe semus comintzende a la bìdere gràtzias a sos vatzinos, cheret finamentas chi cumprendemus cantu est funduda s’iscuta de custu note chi, intertantu, nch’est lòmpidu a su...
11 aprile 2021
4 MINUTI DI LETTURA
Si est beru chi carchi lughe semus comintzende a la bìdere gràtzias a sos vatzinos, cheret finamentas chi cumprendemus cantu est funduda s’iscuta de custu note chi, intertantu, nch’est lòmpidu a su segundu beranu. E su “cumprèndere” est sa crae pro nos mòvere intre variantes, curvas, ìnditzes e cantu b’at a rodeu.
Intre sas fainas aprontadas pro chi nos sapemus de su presente pandèmicu b’est su progetu “Educapiamo”, campagna de educatzione e de informatzione sanitària de s’Universidade de Tàtari cuidada dae su professore Giovanni Sotgiu, delegadu dae su Retore in contu de preventzione, seguresa e arriscu biològicu.
S’epidemiòlogu e dotzente de Istatìstica mèiga (cun incàrrigos internatzionales) deretu nos narat: «Sa situatzione no est de sas mègius, cun sa curva epidèmica conca a susu, una pressione prus forte in sos ospidales, terapias intensivas cun nùmeros prus mannos e sas variantes, comintzende dae s’inglesa, chi mustrant totu sa fortza issoro».
Sos istudiantes de s’Ateneu fiant parte de su target de sos addòbios telemàticos de “Educapiamo”. Cantu est netzessàriu a informare sa populatzione giovanile?
«Sa sotzialidade de sos pitzocos est meda prus intensa de sa de sos mannos. Ma como sos giòvanos non si sunt limitende a veiculare su virus. Semus bidende chi unas cantas variantes sunt dende problemas clìnicos a sas fàscias de edade prus bassas. Sa brasiliana est interessende meda a sos chi nche sunt intre sos 30 e sos 50 annos. Tzertu, cheret chi sigat s’amparu de sos chi tenent edade prus avantzada e cun patologias collegadas, ma in custas undadas noas cheret finamentas chi diamus atentzione prus manna a sos giòvanos».
Si est beru chi sos casos noos in Sardigna podent èssere cunsighèntzia de tres chidas de zona arba, pro ite sa situatzione non megiorat in sas zonas rujas?
«Sa risposta est prus chi non sèmplitze: unu contu est a faeddare de sas medidas adotadas, un’àteru est a faeddare de s’aderèntzia a cussa medidas. In sos paisos asiàticos amus bidu ambas sas duas variàbiles, mescamente in Vietnam. De prus: est beru chi sas restritziones no azerant sos cuntàgios, ma los reduint. Ite podiat acontèssere s’in casu no aeremus àpidu sas medidas chi amus connotu? Proemus a bìdere cales sunt sos resurtos de sas gestiones Bolsonaro e Trump in Brasile e in sos Istados unidos. Como cun Biden sa mùsica est mudende, ma b’at carchi guvernadore chi, a s’imbesse, est aberende totu. In custos istados, mancari somministrende su vatzinu, est torrende a crèschere s’emergèntzia. Penso a su Texas, comente cunfirmadu dae carchi collega de San Antonio».
Duncas restritziones e vatzinos comente rezeta. E sos tampones? Ite li mancat a sos antigènicos?
«Su tampone naso-farìngeu e su tratamentu biològicu moleculare fiant e abarrant sas mègius tècnicas a disponimentu. S’antigènicu est de giudu mannu cando su sugetu tenet una càrriga virale arta presintumàtica e sintumàtica a comintzu: est de giudu cando suspetamus chi su sugetu siat positivu. Ma devimus ischire chi sa possibilidade de negativos farsos, chi posca si movent in àmbitu comunitàriu e domèsticu, est arta meda. De prus, sos antigènicos non connoschent unas cantas mudadas de unas cantas variantes».
Istatìstica e meighina andant a manu tenta. Unu binòmiu malu a partzire est. Ma si pigamus una cumponente ebbia?
«Su datu istatìsticu no est fàtzile a lu manigiare. Cheret chi siant sos espertos a lu gestire, sinono s’arriscu est su de sa misinterpretatzione. Pro nàrrere, como su ministeru pigat sos disinnos suos cunforma a sos resurtos de 21 indicadores. Si pigamus unu datu ebbia est possìbile a subraistimare o a sutaistimare cussu andamentu».
E cantu est chi subraistimamus sos efetos collaterales de sos vatzinos?
«Est giustu a pigare in cunsideru unos cantos eventos, e nudda cheret cuadu, ma non devimus nemmancu pèrdere sa mesura de sas cosas».
Torrende a Tàtari, s’Ateneu no est telemàticu, ma ite b’at de sarvare de sa didàtica a distàntzia?
«No est sa matessi cosa e no amus a pòdere renuntziare a sa presèntzia, mescamente in contu de esertzitatziones e tirotzìnios, ma sa tecnologia nos at agiuadu meda. E amus bidu finamentas chi chie tenet impèigos professionales e familiares at pòdidu sighire su chi in antis non podiat. Duncas l’amus a potentziare pro chi in su benidore apamus ambas modalidades».
Intre sas fainas aprontadas pro chi nos sapemus de su presente pandèmicu b’est su progetu “Educapiamo”, campagna de educatzione e de informatzione sanitària de s’Universidade de Tàtari cuidada dae su professore Giovanni Sotgiu, delegadu dae su Retore in contu de preventzione, seguresa e arriscu biològicu.
S’epidemiòlogu e dotzente de Istatìstica mèiga (cun incàrrigos internatzionales) deretu nos narat: «Sa situatzione no est de sas mègius, cun sa curva epidèmica conca a susu, una pressione prus forte in sos ospidales, terapias intensivas cun nùmeros prus mannos e sas variantes, comintzende dae s’inglesa, chi mustrant totu sa fortza issoro».
Sos istudiantes de s’Ateneu fiant parte de su target de sos addòbios telemàticos de “Educapiamo”. Cantu est netzessàriu a informare sa populatzione giovanile?
«Sa sotzialidade de sos pitzocos est meda prus intensa de sa de sos mannos. Ma como sos giòvanos non si sunt limitende a veiculare su virus. Semus bidende chi unas cantas variantes sunt dende problemas clìnicos a sas fàscias de edade prus bassas. Sa brasiliana est interessende meda a sos chi nche sunt intre sos 30 e sos 50 annos. Tzertu, cheret chi sigat s’amparu de sos chi tenent edade prus avantzada e cun patologias collegadas, ma in custas undadas noas cheret finamentas chi diamus atentzione prus manna a sos giòvanos».
Si est beru chi sos casos noos in Sardigna podent èssere cunsighèntzia de tres chidas de zona arba, pro ite sa situatzione non megiorat in sas zonas rujas?
«Sa risposta est prus chi non sèmplitze: unu contu est a faeddare de sas medidas adotadas, un’àteru est a faeddare de s’aderèntzia a cussa medidas. In sos paisos asiàticos amus bidu ambas sas duas variàbiles, mescamente in Vietnam. De prus: est beru chi sas restritziones no azerant sos cuntàgios, ma los reduint. Ite podiat acontèssere s’in casu no aeremus àpidu sas medidas chi amus connotu? Proemus a bìdere cales sunt sos resurtos de sas gestiones Bolsonaro e Trump in Brasile e in sos Istados unidos. Como cun Biden sa mùsica est mudende, ma b’at carchi guvernadore chi, a s’imbesse, est aberende totu. In custos istados, mancari somministrende su vatzinu, est torrende a crèschere s’emergèntzia. Penso a su Texas, comente cunfirmadu dae carchi collega de San Antonio».
Duncas restritziones e vatzinos comente rezeta. E sos tampones? Ite li mancat a sos antigènicos?
«Su tampone naso-farìngeu e su tratamentu biològicu moleculare fiant e abarrant sas mègius tècnicas a disponimentu. S’antigènicu est de giudu mannu cando su sugetu tenet una càrriga virale arta presintumàtica e sintumàtica a comintzu: est de giudu cando suspetamus chi su sugetu siat positivu. Ma devimus ischire chi sa possibilidade de negativos farsos, chi posca si movent in àmbitu comunitàriu e domèsticu, est arta meda. De prus, sos antigènicos non connoschent unas cantas mudadas de unas cantas variantes».
Istatìstica e meighina andant a manu tenta. Unu binòmiu malu a partzire est. Ma si pigamus una cumponente ebbia?
«Su datu istatìsticu no est fàtzile a lu manigiare. Cheret chi siant sos espertos a lu gestire, sinono s’arriscu est su de sa misinterpretatzione. Pro nàrrere, como su ministeru pigat sos disinnos suos cunforma a sos resurtos de 21 indicadores. Si pigamus unu datu ebbia est possìbile a subraistimare o a sutaistimare cussu andamentu».
E cantu est chi subraistimamus sos efetos collaterales de sos vatzinos?
«Est giustu a pigare in cunsideru unos cantos eventos, e nudda cheret cuadu, ma non devimus nemmancu pèrdere sa mesura de sas cosas».
Torrende a Tàtari, s’Ateneu no est telemàticu, ma ite b’at de sarvare de sa didàtica a distàntzia?
«No est sa matessi cosa e no amus a pòdere renuntziare a sa presèntzia, mescamente in contu de esertzitatziones e tirotzìnios, ma sa tecnologia nos at agiuadu meda. E amus bidu finamentas chi chie tenet impèigos professionales e familiares at pòdidu sighire su chi in antis non podiat. Duncas l’amus a potentziare pro chi in su benidore apamus ambas modalidades».
